@zhuanchannel
آداب و رسوم شب یلدا چیست؟
_آتش
قدیم دور کرسی مینشستند؛ قبلتر از آن دور آتش جمع میشدند؛ و الان بخاریها مجلس را گرم میکنند. آتش در گذشته نماد خورشید بود و برپا کردن آتش به خاطر پاسداشتش انجام میشده . البته برخی هم عقیده دارند که آتش را برای برطرف کردن نحسی اهریمن و تاریکی روشن میکردند.
_مثلگویی یا قصهخوانی در شب یلدا
مثلگویی که نوعی شعرخوانی و داستانخوانی است در قدیم اجرا میشده. به این صورت که خانوادهها در این شب گرد هم میآمدند و بزرگترها برای همه قصه تعریف میکردند.
در هر نقطهای از کشور قصههای مربوط به فرهنگ خودشان رواج بیشتری دارد. مثلا آذربایجانیها قصه حسین کرد شبستری میخوانند و خراسانیها بیشتر از داستانهای شاهنامه داستان سرایی میکنند.
_فال حافظ در شب یلدا
معمولا در شبهای یلدا بزرگ فامیل به دیوان حافظ تفالی میزند. به این ترتیب که مخاطب فال نیت کرده و بزرگ مجلس این جمله یا شبیه به این را میگوید: ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، من طالب یک فالم، بر من نظر اندازی…
بعد لای دیوان را باز میکند. غزل بالای سمت راست، جواب تفال است. اگر وسط غزل باشد، فال از ابتدای غزل که در صفحه پشت است، خوانده میشود. سه بیت از غزل بعدی نیز شاهد فال خواهد بود. بعد از خواندن غزل، فال را تفسیر میکند. اگر محتوای شعر مثبت باشد فال را خوب و اگر نباشد آن را بد میدانند. از آنجا که عمده غزلیات حافظ دارای محتوایی عرفانی، عاشقانه و امیدوارکننده است؛ فالها معمولا روحیه بخشند.
_شاهنامه خوانی
جزء جداییناپذیر دیگر شب یلدا، شاهنامهخوانی ست. این رسم از دیرباز در ایران رایج بوده.
_سفره شب یلدا
در شب چله در دوران قدیم، سفرهای به نام میَزد پهن میکردند. آنها میوههای تر و خشک، آجیل یا به اصطلاح زرتشتیان لُرک بر سفره میگذاشتند. لرک از اجزای اصلی این سفره بود و در واقع ولیمه این جشن به حساب میآمد. از اجزای دیگر این سفره آتشدان، عطردان، بخوردان و بَرسَم را میتوان نام برد.
_میوههای شب یلدا
انار
انار میوه اصلی سفره شب یلدا ست. پیشینیان انار را میوه باروری و برکت میدانستند. آنها این معنا را از دانههای زیاد آن دریافت میکردند. همچنین انار به خاطر رنگ قرمزش نماد شادی و خورشید است. در واقع خوردن انار در شب یلدا به خاطر اعتقاد به تاثیر جادوی سرایتی آن بوده است. یعنی آنها با توسل به انار و خوردن آن برکت را از دانههای زیاد آن میگرفتند و نیروی باروری را در خود افزایش میدادند.
این میوه از دوران بسیار قدیم میوهای مقدس شناخته شده است.
_هندوانه
هندوانه علاوه بر سرخیش نمادی از خورشید است و یادآور گرمای تابستان و حرارت است.
تنقلات و آجیل شب یلدا
در این شب مهمتر از شام؛ تنقلات و آجیل مخصوص شب یلدا ست. در گذشته که نگهداری طولانی مدت میوهها راحت نبود؛ خیلی از میوهها را برای نگهداری و مصرف در فصلهای دیگر، خشک میکردند.
مغزهایی مثل پسته، گردو، بادام و فندق اجزای اصلی آجیل مخصوص شب یلدا هستند
همه این خوراکیها جنبه نمادین دارند و نشانه، برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند.
شب یلدای زیبایی در کنار خانواده برایتان آرزومندیم
مجله هنرى ژوان
دیدگاهتان را بنویسید