@zhuanchannel
رمزگشایی نمادها در داستان پینوکیو
پينوكيو، سفری سخت از برون به درون.
چوبی که پینوکیو از آن ساخته شد، بشریت نام داشت.
ژپتو (ژوپیتر، خدای خدایان) عروسکی چوبی می سازد شبیه عروسک های خیمه شب بازی.
ولی فراموش می کند نخ های آن را نصب کند و این عروسک به نوعی صاحب "اختیار" می شود.
(پینوکیو در زبان ایتالیایی به مخروط کاج می گویند که شبیه درخت کاج است ولی از آن کوچک تر است. از آن جدا شده و در عین حال بذر درخت کاج دیگری را در درون خود دارد.)
وقتی ژپتوی پیر می خوابد، پری مهربان به سراغ پینوکیو می آید و به او جان می دهد.
(شب، تاریکی و پری مهربان ماهیت مادینه روانی یا آنیمایی دارند و معنای کلمه آنیما نیز جان یا حیات است).
این گونه است که وقتی ژپتوی پیر از خواب بر می خیزد عروسک ناتمام خود را می بیند که از در و دیوار بالا می رود و کارگاه نجاری اش را به هم می ریزد.
ژپتو پسرکی سر به راه می خواهد، بنابراین برای پینوکیو کیف و کتاب و کفش و کلاه می خرد و او را روانه مدرسه می کند. اما در راه مدرسه روباه مکار و گربه نره در کمین کودکانند. (گربه نره نماد غریزه است و روباه نماد طمع )
روباه و گربه بارها پینوکیو را فریب می دهند: یک بار با وسوسه سیرک، یک بار با وسوسه شهر بازی، یک بار با طمع جنگلی که در آن پول ها را می کارند و درخت پول سبز می شود و پینوکیو در این مسیر بارها هر چه دارد می بازد و به صفر می رسد.
چه خوش آن قماربازی که بباخت هر چه بودش
بماند هیچش الا هوس قمار دیگر
نقطه اوج داستان هنگامی است که پینوکیو با مدد فرشته مهربان از فریب روباه و گربه رهایی می یابد و به خانه بر می گردد. اما ژپتو را در خانه نمی یابد و به ناچار برای یافتن گمشده اش به سفری دیگر رو می آورد:
سفری دریایی (دریا هم نماد پوزیدون است سایه زئوس/ ژوپیتر و هم نماد ناخودآگاه)
پینوکیو در این سفر "یونس وار" به شکم ماهی فرو می رود و فرصت درون نگری می یابد. (ماهی نماد دیونیزوس است و در عین حال شکم ماهی نماد ظلماتی است که خضر، آب حیات در آن می یابد و سیری انفسی پس از سیر آفاقی را نشان می دهد.)
و این بار پینوکیو با پدر به خانه بر می گردد و از خلقت خود فراتر می رود و "انسان" می شود!
"کارلو کلودی" نویسنده ایتالیایی در داستان پینوکیو تمام مراحل سفر قهرمانی و آرکه تایپ های یونگی را به کار می گیرد تا در پس داستانی به ظاهر کودکانه و جذاب، درس زندگی بیرونی و درونی را "سینه به سینه" انتقال دهد.
دکتر محمدرضا سرگلزایی
مجله هنرى ژوان
دیدگاهتان را بنویسید