اوضاع مالی ایران
سال١٨٨٦، عهد ناصری
آرتور جیمز هربرت، سفارت بریتانیا، تهران، ٧ مه ١٨٨٦
اقتصاد ایران به روایت اسناد در قرن نوزدهم، احمد سیف
درآمدی که از عواید گمرک و مالیاتهای مستقیم نصیب دولت ایران میشود سالانه معادل 5.25 تا 5.5 میلیون تومان است.
تقریبا 500 هزار تومان از این مبلغ در سال وصول نمیشود، چون کسری ولایاتی است که قادر به پرداخت مقدار مالیات درخواستی نیستند.
ده سال پیش درآمد دولت 4.75 میلیون تومان بود. اگر چه اسماً مقدار درآمد افزایش یافته است، ارزش واقعی آن ، درنتیجهٔ کاهش ارزش قران، کاهش یافته
هزینه های دولت برابر 1.54 میلیون لیره است که به قرار زیر تقسیم میشود:
ارتش ٦١٣هزار لیره
دربار ٣٠٠ هزار لیره
حقوق نجبا و روحانیان ٢٦٠ هزار لیره
وزارت خارجه ٢٦٠ هزار لیره
وزارتخانه های دیگر ٤٨هزار لیره
مدارس ١٠ هزار لیره
باقیمانده نیز به مصرف قصرهای سلطنتی،خرید نیازهای ارتش از خارج و خرید کشتی های بخار میرسد.
درآمدهای مازاد بر هزینه به خزانهٔ شاه پرداخت میشود
[توجه میفرمایید که اقتصاد بدون نفت قاجار عصر ناصری کسری بودجه نداشته که هیچ مازاد هم داشته]
تعرفه های گمرکی بر واردات و صادرات برمبنای ارزش محاسبه میشود
برای اروپایی ها ٥% و برای ایرانی ها ٣ تا ٨% است.
گمرک خانه ها به کسانی که بیشترین اجاره را بپردازند اجاره داده میشوند.
بنابراین میزان اجارهٔ گمرک خانه ها نشان دهندهٔ مبلغی که درواقع پرداخت میشود نیست.
برآورد میشود که نزدیک به ٢٠% بیشتر از آنچه به دولت پرداخت میشود، اضافاتی است که نصیب اجاره دار گمرک میشود.
قران واحد پول کشور است.
درگذشته وزنش معادل ٨٣ گرین بود، بعد به ٧٧ گرین کاهش یافت و اکنون تنها ٧١ گرین است.
قبل از اینکه سکه های جدید به جریان بیفتد، درجهٔ خلوص نقره ٩٥% بود، بعد به ٩٢% رسید و درحال حاضر ٩٠-٨٩% است.
درنتیجه ارزش قران کاهش یافت در ١٨٧٤ هر قران معادل یک فرانک _تقریبا ده پنس [قدیم]_ بود، ولی در ١٨٨٦ ارزش قران برابر با ٧.٥ پنس است.
درظاهر هر قران معادل یک تومان است، ولی به علت کمبود چشمگیر طلا، یک تومان طلا معادل ١٢ قران نقره ارزش دارد.
پول کاغذی در این کشور وجود ندارد.
به دلیل کاهش ارزش پول، کالاهای اروپایی و بعضی از محصولات بومی گرانتر شده اند و قیمت مواد غذایی هم افزایش یافته است و این برای کسانی که درآمد ثابت دارند مشکلات فراوانی به بار آورده است.
مزدها نیز تا حدودی برای مزدبگیران افزایش یافته است، ولی حقوق خدمتکاران منازل زیاد نشده است.
ملاحظه میشود که حتی در دوران پول فلزی هم، ارزش پول ایران بطور مداوم نسبت به کشورهای غربی کاهش می یافته است.
کارخونه
By: via مجله هنرى ژوان
دیدگاهتان را بنویسید