اقتصاد به زبان ساده:
سال ۸۹ را در نظر بگیرید:
در جزیره نارنجی یک تعداد (مثلا ۱۰۰ واحد) کاغذ سبز داشتیم (دلار)
یک تعداد (مثلا ۱۰۰۰ واحد) کاغذ آبی داشتیم (ریال)
یک مقدار هم کالا (مثلا ۱۰۰۰ واحد)
کالای ۱:انرژی
کالای ۲ خوراکی و آشامیدنی
کالای ۳: آموزش
دکتر یاسر جبرائیلی، رئیس مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام:
اینکه می‌گویند یک عده بیشتر مصرف می‌کنند، می‌خواهیم عدالت ایجاد کنیم و یا در دلار ۴۲۰۰ تومانی رانت هست و از این حرف‌ها، همه‌اش داستان است!/ عاقبت بازی با قیمت ارز و انرژی سقوط ارزش پول ملی است
سال ۹۹ در همون جزیره نارنجی
۱۲۰ واحد کاغذ سبز داریم
۳۰۰۰ واحد کاغذ آبی داریم
با توجه به نرخ رشد تقریبا صفر همون مقدار کالا سال ۸۹ را داریم.
چه اتفاق می‌افته؟
تو سال ۸۹: در بهترین صورت شما هر ورق کاغذ سبز را با ۱۰ ورق کاغذ آبی مبادله می‌کردید
تو سال ۹۹: در بهترین صورت شما هر ورق کاغذ سبز را با ۲۵ ورق کاغذ آبی مبادله می‌کنید
یعنی قیمت ارز نسبت به ریال ۲.۵ برابر می‌شه
تو سال ۸۹: با هر ۱ورق کاغذ آبی
هر یک واحد [سبد عمومی] کالا می‌تونستید بخرید.
تو سال ۹۹: با هر ۳ورق کاغذ آبی یک واحد [سبد عمومی کالا] می‌تونی‌د بخرید.
یعنی قیمت‌ها ۳ برابر شدند.
«به این پدیده می‌گن کاهش ارزش پول علتش هم رشد نقدینگیه»
حالا بیایید یک چیز دیگه رو نگاه کنیم:
شما یک دولت نابخردی دارید که می‌گه اگر تو سال ۸۹ هر واحد کالای۱ (انرژی) را با ۱۰ورق آبی می‌تونستید بخرید تو سال ۹۹ هم باید با همون ۱۰ واحد بخرید.
دقت کنید اتفاقی که می‌افته اینه شما هنوز متوسط کالاها را با ۳ برابر قیمت سال ۸۹ خواهید خرید
بنابراین فی‌نفسه افزایش قیمت متوسط نتیجه افزایش تعداد کاغذ آبی بوده، اما چون دولت اجازه نداده قیمت کالای ۱ تغییر کنه، قیمت بقیه کالا ها بیشتر بالا می‌ره
مردم هر چه قدر بتونند سهم انرژی را تو سبد کالاهاشون افزایش می‌دن
اماهم عرضه انرژی ثابت نیست و هم جایگزین سایر کالا ها نیست
بنابراین، وقتی که دولت زورش نرسه که مردم را به مبادله هر واحد انرژی با ۱۰ واحد کاغذ مجبور کنه، اثر افزایش غیر قابل اجتناب قیمت انرژی روی رفاه کل مردم بیشتر می‌شه.
یعنی هر چه بازه زمانی سرکوب قبمت انرژی طولانی‌تر باشه اثر رفاهی عمیق تری داره.
خلاصه کلام:
اونی که باعث افزایش قیمت‌های اسمی می‌شه رشد نقدینگی هست
افزایش قیمت انرژی «نتیجه» عدم وجود ثبات پولیه نه برعکس
Fateme Najafi
By: via مجله هنرى ژوان
دیدگاهتان را بنویسید